الفباى لاتین براى کردها

Latin alphabet for Kurds

نویسنده: احمد هاشمی - ۱۳٩۱/٤/٢٠

http://www.sharghnewspaper.com/841015/html/world.htmروزنامه شرقِِ- پنجشنبه ۱۵ دى ۱۳۸۴ - - ۵ ژانویه 

۲۰۰۶

نگاه روزنامه نگار 

الفباى لاتین براى کردها

سقوط رژیم بحث ها و گمانه زنى هاى بسیارى را پیرامون آینده سیاسى و جایگاه و نوع چینش نیروها و ساختار قدرت به دنبال آورد. یکى از مباحثى که تا به امروز در صدر مباحث و نگرانى هاى منطقه اى بوده است، موضوع کردها در شمال عراق است.کشورهاى همسایه و به ویژه ترکیه به تحولات عراق پس از صدام با شک و تردید نگریسته و نگرانى و دغدغه هاى امنیتى خود را از این بابت مخفى نکرده اند. واقعیت این است که هرگونه تحولى در شمال عراق محدود به کردستان عراق نبوده و تاثیرات خود را بر منطقه و به ویژه ترکیه، ایران و سوریه _ با جمعیت قابل ملاحظه اقلیت کرد _ خواهد گذاشت. آنچه به این نگرانى ها دامن مى زند، روابط تنگاتنگ و اتحادگونه کردهاى این خطه از عراق با قدرت هاى خارجى به ویژه آمریکا و اسرائیل است که احتمالاً خواب هایى را براى تغییر حاکمیت کشورهاى منطقه دیده اند.ملى گرایى کردى که در واکنش به جریانات ناسیونالیستى دیگر ملت هاى عمده خاورمیانه از قبیل ملى گرایى عربى در عراق و ملى گرایى ترکى در ترکیه گرایش قابل توجهى به رادیکالیسم دارد، با ولع زیادى خواهان پررنگ کردن تمایزات خود از دیگر قومیت هاى منطقه (بیگانه سازى) است.کردهاى عراق براى رسیدن به این هدف (بیگانه سازى) در گذشته گام هاى چندى برداشته اند.به عنوان مثال با اصرار کردها و با حمایت مستقیم و غیرمستقیم دولت هاى غربى و به ویژه آمریکا در قانون اساسى جدید عراق منطقه کردستان داراى پارلمان، زبان، دولت و پرچم خاص خود است. قانون اساسى عراق همچنین وجود دو ملیت عرب و کرد و دو زبان عربى و کردى را در این کشور به رسمیت مى شناسد. علاوه بر اینها رهبران کرد بارها اعلام کرده اند که اجازه ورود ارتش عراق به منطقه کردستان و همچنین اجازه نصب پرچم عراق در این منطقه را به دولت مرکزى بغداد نخواهند داد.این فرآیند روند واگرایى بین عراق و منطقه کردستان را بیش از پیش افزایش داده، به طورى که منطقه کردنشین جزیى از جهان عرب و عضو اتحادیه عرب نیست. (جالب اینجا است که وزیر خارجه کردتبار عراق مجبور به شرکت در بسیارى از نشست هاى عربى و به ویژه اجلاس عرب مى شود _ زیرا وزارت خارجه به عنوان سهم کردها در نظر گرفته شده است.) ولى آنچه فرآیند واگرایى را شتاب خواهد داد، مسئله تغییر الفباى کردى از عربى به لاتین است که چندى است به طور جدى در محافل سیاسى کردستان عراق مطرح شده است.در اولین مرحله دولت بارزانى کار آموزش الفباى لاتین به ۸۰۰ معلم کرد را به انجام رسانده است و طبق برخى اخبار به زودى آموزش الفباى لاتین توسط این معلمان در پنجاه مدرسه آغاز خواهد شد.این تغییر الفبا گرایش هاى ایدئولوژیک و وابستگى هاى سیاسى رهبران کردها را منعکس مى کند. تغییر حروف الفباى عربى به لاتین در زبان کردى از انفکاک سیاسى منطقه کردستان از تمامیت عراق فراتر خواهد رفت و به معنى جدایى کردها از چارچوب تمدنى اسلامى است که آن را با عرب ها و دیگر اقوام عمده سهیم هستند و بدین ترتیب تغییر الفبا به مفهوم جدایى کردها از میراث چندصدساله اى که تاریخ، فرهنگ و هویت آنها را شامل مى شود، خواهد بود.با دگردیسى فرهنگى کردهاى عراقى که بدین وسیله با فرهنگ منطقه بیگانه شده ولى به شکل قشر نخبه پرنفوذى درمى آیند یکى از مهم ترین خواسته هاى غرب براى همگرایى بیشتر آن منطقه با خود در منطقه آشوب زده و بى ثبات خاورمیانه برآورده خواهد شد.به عبارت دیگر تغییر الفباى شمال عراق و به دنبال آن جدایى از تعلقات فرهنگى گذشته خود و خاورمیانه در عمل تاثیرات ژرف ترى از تجزیه سیاسى پدید خواهد آورد.با این فرآیند که ارتباطات فرهنگى و معنوى کردهاى عراق با منطقه قطع خواهد شد، دیگر ضرورت و امکانى براى باقى ماندن آنها در چارچوب تمامیت ارضى عراق وجود نخواهد داشت زیرا نمى توان یک واحد سیاسى را از تعلقات و چارچوب فرهنگى آن جدا نگریست.همانند دیگر ملى گرایان منطقه، ملى گرایان کرد هم عمدتاً به بخش غرب گراى جامعه کرد تعلق دارند. جریانات ملى گرا در خاورمیانه که واگرایى از فرهنگ و تمدن اسلامى و بازگشت به هویت هاى باستانى و همگرایى با فرهنگ عربى را در پیش مى گیرند، به طور همزمان راه را براى تجزیه و جدایى هموار مى کنند. تاریخ معاصر نشان داده است که این جریان درگیرى داخلى، آشوب و خصومت را به دنبال خود به همراه داشته است. پروژه «بیگانه سازى» که در شمال عراق در جریان است نیز به سختى مى تواند فارغ از این پیامدهاى مخرب باشد.